"Kan Het Konijn een haasje zijn?"
Open brief aan Martijn van Dam, staatssecretaris Economische Zaken
December 2016
Beste Martijn van Dam,
KAN HET KONIJN EEN HAASJE ZIJN?
De plek die Het Konijn in onze maatschappij inneemt is verschillend en verwarrend. We kennen Wilde Konijnen, Vleesproductiekonijnen, Vachtproductiekonijnen, Boerderijkonijnen, Proefkonijnen, Huisdierkonijnen… Ik beperk mij hier tot de laatste groep.
Het Konijn is, na kat en hond, het derde meest gehouden huis(zoog)dier van Nederland. Op diverse lijstjes van “Het Slechtst Behandelde Huisdier” staat Het Konijn echter al jaren op nummer één. Hoe kan dat nou toch?
Laten we eens in vogelvlucht kijken hoe diverse betrokkenen met Het Konijn omgaan…
De Consument
De consument vraagt vooral om jonge konijntjes: die zijn zo lief en schattig! Dat zijn ze natuurlijk ook, maar ondanks hun aaibaar uiterlijk zijn konijnen helemaal GEEN knuffeldieren en vooral ook GEEN kinderspeelgoed. Dat kleine konijntje is na een paar maanden geen kleintje meer, maar een lastige puber en daarna is een konijn nog zo’n 10+ jaar volwassen. De verwachtingen stroken niet met de realiteit en de aankoop valt dus vaak tegen, de kosten zijn hoger dan verwacht of “de kinderen zijn er al gauw op uitgekeken”… Wat nu?
Economische Zaken spreekt over 1.200.000 gehouden huisdierkonijnen. Daarvan leidt 72% een eenzaam bestaan, veelal in een klein hokje…
De Dierenarts
Alleen aan de Universiteit Utrecht kun je een opleiding volgen tot dierenarts. Helaas wordt in deze opleiding (veel te) weinig aandacht besteed aan Het Konijn. Het Konijn behoort tot een geheel eigen orde (Lagomorpha). De behandeling van een konijn is daardoor totaal afwijkend van die van andere zoogdieren. Kennis over konijnen krijgt een dierenarts enkel door bijscholing na de studie. Daar heeft natuurlijk niet elke dierenarts zin in of tijd voor. Dierenartsen die zich niet bijgeschoold hebben behandelen wel konijnen. Regelmatig schiet hun behandeling door gebrek aan kennis te kort, waar het konijn dan net zo regelmatig de dupe van wordt…
De Dierenbescherming
Opgericht in 1864, zet de Dierenbescherming zich al meer dan 150 jaar in voor hond en kat en heeft veel goeds bereikt. De DB heeft 33 dierenopvangcentra, 1 zwerfkattenopvang, 2 knaagdierenopvangen en 1 vogelopvang. In de rubriek “Ik-zoek-baas” staan de konijnen bij de “andere knagers” en op Facebook worden ze aangeprezen als Knaagdier… In het jaarverslag 2015 is te lezen dat de DB 15.585 katten, 5.302 honden en 3.419 knaagdieren heeft opgevangen. In ogenschouw genomen dat het konijn geen knaagdier is en dat de diverse andere gespecialiseerde opvangen meer dan 12.000 konijnen per jaar opvangen, kunnen we concluderen dat de Dierenbescherming zich niet erg richt op konijnen…
De Fabrikant
De fabrikant doet natuurlijk wat fabrikanten nu eenmaal doen… fabriceren. Het welzijn van Het Konijn speelt hierbij bij diverse fabrikanten echter helaas weinig tot geen rol. Er worden knaagstenen geproduceerd voor knaagdier èn konijn, maar knaagstenen kunnen bij konijnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Er wordt ongezond snoep geproduceerd. Er worden veel te kleine hokken gefabriceerd…
De Fokker
Alle soorten fokkers hebben met elkaar gemeen dat ze nieuwe konijntjes “maken”, al dan niet van een bepaald ras. Ze laten meer konijntjes komen dan ze zelf willen/kunnen houden en die moeten dus weg. De kleine konijntjes worden gedood, als levend slangenvoer verkocht of komen, al dan niet via een winkel of internet, bij de consument terecht…
Internet
Er is op internet goede informatie over konijnen te vinden, maar ook verkeerde en er is totaal geen controle.
De regelgeving die in ons “echte” leven geldt, geldt (nog) niet op internet. Wetgeving loopt (zoals altijd) achter de feiten aan.
Zo kan men op Facebook zich specialist of medisch geschoold noemen en geheel naar eigen inzicht adviezen geven. Dit veronderstelt expertise die niet aanwezig is en dat is dus misleidend en hoogst onwenselijk. Bovendien kan iedereen naar hartelust konijnen te koop of te geef aanbieden.
Marktplaats heeft in 2006 ruim 120.000 konijnen aan een nieuw baasje “geholpen”, maar niemand weet hoe het die dieren is vergaan. En sinds die tijd is het gebruik van internet enorm toegenomen en de konijnenhandel heeft gelijke tred gehouden…
De Kinderboerderij
Wat is er nou leuker dan samen met je (klein)kinderen op een mooie lentedag een bezoekje te brengen aan de kinderboerderij? Helaas… het is niet wat het lijkt… Al die jonge dieren zijn natuurlijk schattig, maar waar zijn de kleintjes van vorig jaar gebleven? Recentelijk kwam een kinderboerderij in Groningen in opspraak, omdat alle oudere (lees ouder dan 1 jaar) dieren naar de slacht gaan. Dit is helaas geen uitzondering. Diverse kinderboerderijen doen ook zaken met wildparken en dierentuinen. Beslist no-place-to-be als konijn zijnde…
De Landelijke Overheid
Dierenwelzijn (ook van huisdierkonijnen) valt onder Economische Zaken. Dat dit in tegenspraak met zichzelf is, mag duidelijk zijn. De belangen van De Handel gaan niet hand in hand met de belangen van Het Konijn.
Ondanks vele inspanningen van o.a. Platform Verantwoord Huisdierenbezit, is EZ niet vooruit te branden en verzint steeds nieuwe juridische trucjes om een inhoudelijk zinnig gesprek over De Positieflijst vooral NIET aan te gaan. Op deze lijst staat Het Konijn als een huisdier dat iedereen vrijelijk mag aanschaffen en houden. Ook Stichting KonijnenBelangen is het hier niet mee eens: Het Konijn is een uitermate complex dier en om goed voor je konijn(en) te kunnen zorgen heb je wel degelijk een behoorlijke hoeveelheid specifieke kennis nodig.
Verder hebben zwerfkonijnen, net als alle andere zwerfdieren die ooit een baasje hadden, in onze wet de status van een “gevonden voorwerp” en is het juridisch bijna ondoenlijk verwaarlozing als vorm van mishandeling aan te pakken zonder duidelijke houderijvoorschriften…
De Leerkracht
Het Konijn als “knuffel- of zorgdier” op scholen is, voor Het Konijn zelf althans, een uitermate ongelukkige keuze, ondanks alle ongetwijfeld goede bedoelingen…
De Lokale Overheid
Gemeentes moeten volgens de wet “Gevonden Voorwerpen” dingen 14 dagen bewaren, ook “indien de gevonden zaak een dier is”. De meeste gemeentes hebben contracten afgesloten met asiels en opvangen om die “14 dagen bewaren” voor hun uit te voeren. Maar weer geldt dat voor hond en kat. Meer dan ¾ van de Nederlandse gemeentes weigert te betalen voor konijnen, soms omdat ze veronderstellen dat ze dat wel doen, soms omdat ze stug volhouden, dat dat niet hun taak is… Sommige gemeentes lappen de regels zelfs volledig aan hun laars door gevonden konijnen rechtstreeks door te verkopen aan wildparken als wildvoer…
De Opvang
Een opvang is een non-profit organisatie, meestal opgezet door een particulier, geheel afhankelijk van vrijwilligers en donaties. Een goede opvang stelt daadwerkelijk het belang van Het Konijn voorop. Men regelt medische zorg, geeft voorlichting en ook na adoptie blijft de opvang aanspreekbaar voor hulp en advies. Er wordt niet gefokt (rammen worden zo veel mogelijk gecastreerd) en konijnen worden niet solitair geplaatst: koppeling gebeurt veelal onder toezicht van de opvang.
Een opvang voert de “14-daagse bewaarplicht” van gemeentes uit, vaak echter zonder hiervoor een kostenvergoeding te ontvangen (zie “De Lokale Overheid”). Ook na die eerste 14 dagen blijft de opvang (op eigen kosten) zo goed mogelijk zorgen voor alle konijnen tot herplaatsing mogelijk is…
De Winkelier
De winkelier doet natuurlijk wat winkeliers nu eenmaal doen… spullen verkopen. En zolang we Het Konijn als “een ding” blijven zien, kun je dus ook konijnen verkopen. Hoe jonger, hoe liever, want dat verkoopt beter. Enige kennis van Het Konijn is niet nodig, foute geslachtsbepalingen zijn aan de orde van de dag, verkeerde adviezen over voeding en het houden van konijnen zijn eerder regel dan uitzondering. Zieke konijnen gaan niet naar een dokter, maar worden stilletjes afgevoerd… Uiteraard zijn er ook welwillende winkeliers met konijnenkennis, maar Het Konijn kan daar helaas niet op vertrouwen…
De Zorginstelling
Het Konijn als “knuffel- of zorgdier” als therapie in een zorginstelling is, voor Het Konijn zelf althans, een uitermate ongelukkige keuze, ondanks alle ongetwijfeld goede bedoelingen…
Alles bij elkaar opgeteld heeft Het Konijn in Nederland als huisdierkonijn eigenlijk maar een piepklein kansje op een fijn konijnenleven en is dus vaak, inderdaad, gewoon Het Haasje…
Met vriendelijke groet,
Babette Wiedeman
Antwoord uit Den Haag.
